Κώστας Φωτεινάκης: Η πυρηνική ενέργεια ως πανάκεια για την αντιμετώπιση κάθε είδους φυσικού, οικονομικού και κοινωνικού προβλήματος

Με αφορμή την “Ημερίδα με θέμα την «Αξιοποίηση της Πυρηνικής Ενέργειας στην Ελλάδα» διοργανώνει το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων την Τετάρτη, 18 Σεπτεμβρίου 2024, στο Συνεδριακό Κέντρο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»” δημοσιεύω την τοποθέτηση που είχα κάνει στην εκδήλωση που είχε διοργανώσει το κόμμα “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ” με θέμα “ΟΧΙ στα πυρηνικά, «ειρηνικά»-πολεμικά!” 6 Αυγούστου 2024. | Κ.Φωτ.

Η πυρηνική ενέργεια ως πανάκεια για την αντιμετώπιση κάθε είδους φυσικού, οικονομικού και κοινωνικού προβλήματος.

Κώστας Φωτεινάκης

Η πυρηνική ενέργεια ως πανάκεια για την αντιμετώπιση κάθε είδους φυσικού, οικονομικού και κοινωνικού προβλήματος.

Τα επιχειρήματα εκείνων που είναι υπέρ της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας είναι διαχρονικά και επιγραμματικά είναι τα εξής:

• Η πυρηνική ενέργεια είναι φθηνή, καθαρή, ασφαλής και μπορεί να συμβάλλει στην ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής.

Ο Thomas A. Bass συγγραφέας του βιβλίου, Return to Fukushima, το οποίο θα κυκλοφορήσει τον Ιανουάριο του 2025, παρουσιάζοντας ένα άλλο βιβλίο, του συγγραφέα MV Ramana που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2024 με τίτλο “Τα πυρηνικά δεν είναι η λύση: Η τρέλα της ατομικής ισχύος στην εποχή της κλιματικής αλλαγής” γράφει:

• “Η Πυρηνική ενέργεια είναι δαπανηρή, βρώμικη, επικίνδυνη και δεν είναι λύση σε οτιδήποτε άλλο εκτός από την κατασκευή βομβών και τη μόλυνση της γης για εκατομμύρια χρόνια.”

Ο Thomas A. Bass με μία και μόνο φράση ανατρέπει το ιδεολόγημα της αθωότητας και της ωφέλειας της πυρηνικής ενέργειας, χωρίς ρίσκο και παρενέργειες.

Πόσο πραγματικά ασφαλής είναι η πυρηνική ενέργεια?

Ο χαρακτηρισμός “ασφαλής” έχει δεχθεί μεγάλη κριτική αλλά και έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι δεν είναι, με τα δύο σοβαρά καταστροφικά συμβάντα (δεν τα αναφέρω ως ατυχήματα – τίποτα δεν γίνεται στην τύχη) στο Τσερνόμπιλ (26 Απριλίου 1986) και στη Φουκοσίμα, ως ακολουθία του μεγάλου σεισμού της 11ης Μαρτίου του 2011 στο Σεντάι και του τσουνάμι που τον ακολούθησε.

Ακόμα και να μην είχαν συμβεί οι δύο καταστροφές, πρώτη του Τσερνόμπιλ ως Βιομηχανικό Ατύχημα Μεγάλης Έκτασης (ΒΑΜΕ) και η δεύτερη, της Φουκοσίμα, ως ακολουθία μεγάλου σεισμού και τσουνάμι, είναι σχεδόν αποδεκτό από τους περισσότερες επιστήμονες ότι τα εργοστάσια Πυρηνικής ενέργειας είναι υψηλού ρίσκου.

Η αρχή της προφύλαξης ορίζεται ως εξής: “για τη διαχείριση κινδύνων, εάν υπάρχει πιθανότητα μια δεδομένη πολιτική ή δράση να προκαλέσει ζημιά στον άνθρωπο ή στο περιβάλλον και εάν δεν υπάρχει ακόμα επιστημονική συναίνεση για το ζήτημα, δεν θα πρέπει να επιδιωχθεί η εν λόγω πολιτική ή δράση.” (άρθρο 191 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

Με βάση λοιπόν την αρχή της προφύλαξης οι Περιβαλλοντικές Οργανώσεις και τα κινήματα πολιτών αλλά και εκείνα τα κόμματα που αυτοπροσδιορίζονται ως Οικολογικά, Πράσινα, Αριστερά οφείλουν να είναι αντίθετα με τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας.

Ένας επιπρόσθετος λόγος για να είμαστε αντίθετοι με την πυρηνική ενέργεια, εκτός από τα Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Έκτασης και τις πιθανές παρενέργειες από σεισμούς ή άλλες φυσικές καταστροφές, είναι ότι τα πυρηνικά εργοστάσια αποτελούν “μαγνήτες” απειλών σε εμπόλεμες περιοχές (βλέπε τον πυρηνικό σταθμό Ζαπορίσια στην Ουκρανία).

Πυρηνική ενέργεια και κλιματική αλλαγή

Οι ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ θεωρούμε ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι φαινόμενο που δημιουργείται αποκλειστικά και μόνο από τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Προφανώς τα ορυκτά καύσιμα έχουν μεγάλη συμμετοχή στη δημιουργία του φαινομένου, αλλά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες, που δυστυχώς αποκρύπτονται ή που υποτιμώνται, όπως α) η αποψίλωση των δασών β) η διάβρωση ή και το σφράγισμα των εδαφών γ) η άναρχη δόμηση και η επέκταση των πόλεων δ) η βιομηχανική γεωργία ε) τα καταναλωτικά πρότυπα κ.λπ.

Ακόμα και αν κάνουμε μια υπόθεση εργασίας και πούμε ότι θεωρούμε την πυρηνική ενέργεια ως καθαρή, και χωρίς συνεισφορά στη δημιουργία του φαινομένου της κλιματικής αλλαγή, ακόμα και αν η πυρηνική ενέργεια υποκαταστήσει όλες τις άλλες μορφές ενέργειας, δεν πρόκειται να ανασχεθεί η κλιματική αλλαγή.

Υιοθετούμε την άποψη του Τζέισον Χίκαλ / Jason Hickel που τεκμηριώθηκε με άρθρο του στην εφημερίδα The Guardian (15.06.2016) με τίτλο “Η καθαρή ενέργεια δεν θα μας σώσει, μόνο ένα νέο οικονομικό σύστημα μπορεί”.

Όλο και περισσότεροι ερευνητές, αλλά και πολιτικοί και κοινωνικοί επιστήμονες θεωρούν ότι “Η πυρηνική ενέργεια δεν είναι η λύση” και την χαρακτηρίζουν “ως τρέλα της ατομικής ισχύος στην εποχή της κλιματικής αλλαγής”.

Στο πρόσφατο βιβλίο με τίτλο Nuclear Is Not the Solution, ο συγγραφέας MV Ramana ο οποίος μεταξύ των άλλων είναι μέλος του International Nuclear Risk Ασσεσμεντ Assessment Group και της ομάδας που συντάσσει την ετήσια Έκθεση Παγκόσμιας Κατάστασης Πυρηνικής Βιομηχανίας αναφέρει:

Οι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας υποστηρίζουν ότι έχουμε ήδη την τεχνολογία του μέλλοντος και ότι χρειάζεται μόνο τελειότητα και ανάπτυξη. Το Nuclear Is Not the Solution καταδεικνύει γιατί αυτού του είδους η σκέψη δεν είναι μόνο αφελής αλλά και επικίνδυνη.

Ακόμη και πέρα ​​από τις φρικτές συνέπειες της τήξης και το δυσεπίλυτο πρόβλημα της διάθεσης των απορριμμάτων, η πυρηνική ενέργεια δεν είναι εφικτή σε τόσο μεγάλη κλίμακα. Οποιαδήποτε αξιολόγηση της μελλοντικής ενεργειακής τεχνολογίας εξαρτάται από δύο σημαντικές παραμέτρους: το κόστος και τον χρόνο.

Τα πυρηνικά αποτυγχάνουν και στις δύο πλευρές…

Στο δια ταύτα:

Απαιτείται συντονισμός και κοινές δράσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, οργανισμών και κομμάτων με οικολογική, αριστερή και προοδευτική κατεύθυνση, σε εθνικό, Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για την αντιμετώπιση, των μεγάλων παγκόσμιων περιβαλλοντικών και κοινωνικών προβλημάτων όπως η κλιματική αλλαγή, η προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, η ποιότητα ζωής, η διασφάλιση της ειρήνης και της συνεργασίας των λαών.

Δεν υπάρχει κάποιο “φάρμακο”, όπως η πυρηνική ενέργεια, για να αντιμετωπίσει και να θεραπεύσει τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές ασθένειες του οικονομικού, αναπτυξιακού καταναλωτικού μοντέλου στο οποίο ζούμε.

Κώστας Φωτεινάκης

Πρόεδρος των ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ Ελλάδας

Kόσμος χωρίς Πολέμους και Βία

Πανελλήνια Ιατρική Εταιρεία για την Προστασία του Περιβάλλοντος και κατά της Πυρηνικής και Βιοχημικής Απειλής

ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ Ελλάδας

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ (13.07.2024) [ΕΔΩ]

Τα πυρηνικά εργοστάσια και σήμερα ΔΕΝ είναι η λύση για φθηνή, καθαρή, ασφαλή ενέργεια – αντιθέτως είναι “μαγνήτες” προβλημάτων, ιδιαίτερα για την Ελλάδα.