20 Μαΐου, Παγκόσμια μέρα της Μέλισσας | 22 Μαΐου, Παγκόσμια ημέρα της Βιοποικιλότητας
Δυο Παγκόσμιες ημέρες, που θα μπορούσαν να είναι μία…
Ειρήνη Βαλλιανάτου
Δρ. Βιολογίας, Συστηματικός Βοτανικός-Φυτοκοινωνιολόγος
Γιατί και η απώλεια των μελισσών και της βιοποικιλότητας σημαίνουν το τέλος της ζωής στον Πλανήτη…
Γιατί η ποικιλία των φυτικών και ζωικών ειδών είναι ουσιαστικής σημασίας για την ανθρώπινη ύπαρξη και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη βιώσιμη ανάπτυξη, στη διατροφή και στην εξάλειψη της φτώχιας, όπως και οι μέλισσες…
Γιατί τα φυτά και τα άνθη τους συνεξελίχθηκαν μαζί με τις μέλισσες και τους άλλους επικονιαστές και συμβιώνουν παρέα εκατομμύρια χρόνια…
Γιατί, ενώ πολλά φυτά μπορούν να αναπαραχθούν αγενώς ή να αυτοεπικονιαστούν, δηλαδή τα άνθη τους να επικονιαστούν από τη δική τους γύρη, το αποφεύγουν αυτό με διάφορους τρόπους. Προτιμούν την επικονίαση με έντομα αφού έτσι ανακατεύεται το γενετικό υλικό και αυτή η ποικιλία εξασφαλίζει περισσότερες δυνατότητες επιβίωσης σε περιπτώσεις αλλαγής του περιβάλλοντος. Εν ολίγοις οι μέλισσες και τα άλλα έντομα εξασφαλίζουν την επιβίωση των φυτικών ειδών, όχι μόνο επειδή βοηθούν στην αναπαραγωγή τους με την επικονίαση, αλλά και στην ποικιλότητα μέσα στα φυτικά είδη.
Γιατί από την άλλη η μέλισσα χωρίς φυτική ποικιλότητα που της εξασφαλίζει τροφή δεν επιβιώνει…
Γιατί, όπως η κοινωνία της μέλισσας είναι το παράδειγμα της συνεργατικότητας και συμβίωσης, έτσι και όσα συνθέτουν την βιοποικιλότητα πρέπει να συμβιώνουν υποδειγματικά για να πετυχαίνουν την υγεία των οικοσυστημάτων και του πλανήτη…
Γιατί ό,τι σημαντικό κάνει ο άνθρωπος που έχει επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, όπως η καταστροφή των οικοτόπων και η κλιματική αλλαγή, ταυτόχρονα είναι καταστροφικό και για τις μέλισσες…
Σύμφωνα με εκθέσεις του ΟΗΕ, πάμπολλοι οργανισμοί, ανάμεσά τους το 12% των πτηνών και το 10% των άλλων ζώων και των φυτών του πλανήτη απειλούνται με εξαφάνιση εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και της υποβάθμισης των βιοτόπων. Και ως το 2050 θα έχει εξαφανιστεί το 1/3 της πανίδας εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Οι μέλισσες απειλούνται όλο και περισσότερο τον τελευταίο καιρό, κάτι που επιβεβαιώνεται από εκθέσεις παγκοσμίου φήμης οργανισμών (έκθεση του ΟΗΕ, έκθεση της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), έκθεση Greenpeace). Στην ήπειρό μας, σχεδόν το 10% των ευρωπαϊκών ειδών μέλισσας απειλούνται με εξαφάνιση και περίπου το 5% πιθανώς απειλούνται με εξαφάνιση, ενώ δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για σχεδόν το 57% των ειδών. Ο αριθμός των επικονιαστών μειώνεται σε όλο τον κόσμο, ενώ η ανάγκη για επικονίαση αυξάνεται, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες. Σε ορισμένα μέρη, αυτή η κατάσταση έχει γίνει γνωστή ως “η κρίση επικονιαστών”.
Μήπως ανάμεσα στα άλλα και η συμβατική γεωργία έχει οδηγήσει σε αυτά τα φαινόμενα; Αφού τα υποτίθεται φυτοπροστατευτικά προϊόντα, τα λιπάσματα, οι τρόποι επεξεργασίας του εδάφους, μειώνουν, καταστρέφουν τη βιοποικιλότητα, αλλά και τους επικονιαστές; Μήπως το μέλλον της γεωργίας είναι η βιολογική και αναγεννητική καλλιέργεια, όπως μέλλον αποτελεί και η βιολογική, αναγεννητική μελισσοκομία; Και όλα αυτά πρότυπο για μια αναγεννητική οικονομία..