ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ: Το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Μεγάλων Διαδρομών Ε4 και το τμήμα της Ελλάδας που πρέπει να συντηρηθεί και να σηματοδοτηθεί με σύγχρονα μέσα | Προτάσεις

Αφορμή της παρέμβασης του Ελληνικού Δικτύου ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ αποτέλεσε η έκδοση του βιβλίου του Στέφανου Σταμέλλου [ΕΔΩ] με τίτλο “ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗ ΠΥΘΙΑ | ΑΓΡΑΦΑ – ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ – ΔΕΛΦΟΙ (ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ Ε4)”, ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, 2019. [ΕΔΩ].

Ο συγγραφεάς, ορειβάτης, Μαραθωνοδρόμος μεγάλων αποστάσεων Στέφανος Σταμέλος περιγράφει  ” ένα οδοιπορικό οκτώ ημερών ακολουθώντας τη διαδρομή του Ε4 από τα Άγραφα έως τους Δελφούς. Το τμήμα αυτό του Ε4 διασχίζει μια από τις σημαντικότερες περιοχές της κεντρικής Ελλάδας, με ένα εντυπωσιακό γεωγραφικό ανάγλυφο και με μια ποικιλία ξεχωριστή: βουνά, ποτάμια, δάση, καθώς και πλούσια πανίδα και χλωρίδα με σπάνια είδη. Μια περιοχή με ιδιαίτερη ομορφιά, χωριά με πλούσια παράδοση και ιστορία· αλλά και μια διαδρομή ιδανική για πεζοπόρους και ορειβάτες, που επιδιώκουν πολυήμερες περιπλανήσεις στη φύση.”

Σε όλο το βιβλίο, αλλά ιδιαίτερα στο τέλος, ο συγγραφέας στο “ΕΠΙΜΕΤΡΟ – ΕΠΙΛΟΓΟ” μεταξύ των άλλων αναφέρει ότι “η φιλοδοξία του ταξιδιού είναι να συμβάλλει στο ελάχιστο για να αναδειχθεί το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι E4, να του δοθεί η αξία και η αίγλη που του αντιστοιχούν και να αναλάβουν οι αρμόδιοι φορείς τις ευθύνες τους για τη συντήρηση και τη σήμανση”.

Η έκκληση του Στέφανου Στεμέλλου πρέπει να υποστηριχτεί από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, να γίνουν συνεγασίες, και να εξασφαλιστούν οι ανθρώπινοι και οι οικονομικοί πόροι για την συντήρηση και τη σηματοδότηση, η οποία πρέπει να γίνει με σύγχρονα μέσα και να υποστηριχτεί με ειδικές εκδόσεις και ψηφιακά μέσα (χάρτες κ.λπ).

Οι ΦτΦ ανταποκρίνονται στην έκκληση του συγγραφέα και ως πρώτη κίνηση υποστήριξης είναι η δημοσίευση και η ανάδειξη του θεματος “Το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Μεγάλων Διαδρομών Ε4 και το τμήμα της Ελλάδας που πρέπει να συντηρηθεί και να σηματοδοτηθεί με σύγχρονα μέσα”.

Φέτος, το 2023, συμπληρώνονται 100+10 έτη από την πρώτη ανάβαση στον Όλυμπο, η επαίτειος μαζί με την έκκληση του Στέφανου Σταμέλλου, είναι μια ευκαιρία να ανοίξει και πάλι το θέμα της συντήρησηση και της ανάδειξης του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Μεγάλων Διαδρομών E4 στο Ελληνικό Τμήμα του. Για τον Όλυμπο και την πρώτη ανάβαση θα επανέλθουμε.

ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ  ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΩΠΑΪΚΌ ΜΟΝΟΠΑΤΙ Ε4 (ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Α’)

Α. ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ:

Θα χρειαστεί μια ολοκληρωμένη έρευνα στην οποία θα πρέπει να συμμετέχουν θεσμικοί φορείς:

  • Αρμόδια Υπουργεία  (ενδεικτικά α) Ανάπτυξης & Επενδύσεων β) Τουρισμού γ) Πολιτισμού,
  • Ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής/ ΟΦΥΠΕΚΑ,
  • Εμπλεκόμενες Περιφερειακές Τοπικές Αυτοδιοικήσεις των περιοχών που τις διασχίζει το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4,
  • Δασαρχεία,
  • Πανεπιστήμια με τμήματα που έχουν σχέση με τα αθλήματα υπαίθρου –  τον τουρισμό – τη βιώσιμη ανάπτυξη – την τεχνολογία – την καινοτομία,
  • Εμπορικά επιμελητήρια – Τουριστικοί φορείς,
  • Η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας – Αναρρίχησης η οποία υλοποίησε το υφιστάμενο Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4 (ή και Ορειβατικοί Σύλλογοι),
  • Περιβαλλοντικές ΜΚΟ (Ενδεικτικά: Καλλιστώ, Ορνιθολογική, Αρκτούρος κ.ά),
  • Ειδικοί συγγραφείς, τεχνικοί χαρτογράφησης και  ψηφιοποίησης διαδρομών και αποτύπωσης πληροφοριών και δεδομένων κ.λπ.

Απαραίτητο είναι να εμπλακούν οι Τοπικές Κοινωνίες, οι παραγωγοί, οι κτηνοτρόφοι, οι εμπλεκόμενοι στον ορεινό τουρισμό κ.ά.

Θα ήταν χρήσιμο να αξιοποιηθούν εμπειρίες, εθνικά και Ευρωπαϊκά  καλά παραδείγματα συνεργειών για τη Βιώσιμη Τοπική Ανάπτυξη, την χάραξη μονοπατιών [έγινε πρόσφατα η ανακοίνωση για τη δημιουργία 130 χιλιόμετρα ορεινών διαδρομών  στα πανέμορφα τοπία του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας ΕΔΩ]

Β. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ (ενδεικτικά):

  • Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα – ΕΣΠΑ,
  • Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις – Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία των Τοπικών Κοινοτήτων (ΤΑΠΤοΚ).
  • Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Για τα ανώτερω απαιτείται η σύνταξη ενός προσχεδίου πρότασης, η οποία δεν θα περιορίζεται μόνο στη  συντήρηση του ΕυρωπαΪκού Μονοπατιού Μεγάλων Διαδρομών Ε4, αλλά θα εκτείνεται στις υποδομές, στη Βιώσιμη Ορεινή Ανάπτυξη (2022 – Έτος Βιώσιμης Ορεινής Ανάπτυξης ΕΔΩ), στην προβολή των ορεινών περιοχών λαμβάνοντας υπόψη τη φέρουσα ικανότητα και στην υποστήριξη των μικρών κοινοτήτων.


[Αρχείο: Νίκος Νέζης]

Βασικές και συνοπτικές πληροφορίες για το Μονοπάτι Μεγάλων Διαδρομών Ε4:

Μονοπάτι E4 στην Ελλάδα
Το Ε4 είναι διεθνές μονοπάτι υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ορεινής Πεζοπορίας (E.W.V.) και έχει σχεδιαστεί και σηματοδοτηθεί από την Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας – Αναρρίχησης. Το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Μεγάλων Διαδρομών Ε4, ξεκινάει από τα Πυρηναία Όρη στην Ισπανία, διασχίζει τα σύνορα Βουλγαρίας – Ελλάδας στον Προμαχώνα, διασχίζει τον δρόμο Προμαχώνα-Σέρρες μέχρι τη γέφυρα του Στρυμόνα ποταμού όπου διασταυρώνεται με το Ε6 και φθάνει στην Ελλάδα μέσω πρώην Γιουγκοσλαβίας στο φυλάκιο της Νίκης βόρεια της Φλώρινας. Συνεχίζει την πορεία του νότια διασχίζωντας τα βουνά Βέρνων, Βέρμιον, Πιερία και Όλυμπο, νότια της οροσειράς της Πίνδου, τα βουνά της κεντρικής Ελλάδας και καταλήγει στους Δελφούς. Περνάει, έπειτα από τον κόλπο της Κορίνθου στο Γύθιο, διασχίζει την Κρήτη από το νομό Χανίων ως το νομό Λασιθίου, για να περάσει στη συνέχεια στην Πάφο της Κύπρου και να καταλήξει στη Λάρνακα. Προσφέρει, έτσι, τη δυνατότητα στον πεζοπόρο ή τον ορειβάτη να γνωρίσει όλη την ποικιλία του τοπίου αλλά και τον πλούτο της ελληνικής και κυπριακής φύσης.

Η διαδρομή του μονοπατιού στην Ελλάδα χωρίζεται σε 3 τμήματα.: Βόρειο, Μεσαίο και Νότιο.

  • Το Βόρειο φτάνει μέχρι τα Μετέωρα,
  • το μεσαίο έως τους Δελφούς,
  • και το Νότιο τμήμα διασχίζει την Πελοπόννησο και καταλήγει έως το Γύθειο.

Το μεγαλύτερο υψόμετρο της συνολικής διαδρομής είναι η κορυφή του Ολύμπου Σκολιό (2.911 μ.).

Το κλίμα είναι μεσογειακό και παρουσιάζει μεγάλη ξηρασία το καλοκαίρι και σημαντική διαφορά θερμοκρασίας την ημέρα από τη νύκτα. Η περίοδος που μπορεί να συναντήσει κανείς χιόνια κατά μήκος της διαδρομής είναι από τον Νοέμβριο έως τον Ιούνιο. Η διαδρομή το νότιου τμήματος του Μονοπατιού (Πελοπόννησος και Κρήτη) είναι αρκετά ευκολότερη από εκείνη του βόρειου και μπορεί, στο μεγαλύτερο μέρος της, να περιπατηθεί όλες τις εποχές του χρόνου, επειδή το κλίμα εκεί είναι ηπιότερο.
Η καλύτερη εποχή για να διασχίσει κανείς το μονοπάτι στη Βόρεια και κεντρική Ελλάδα είναι από το Μάϊο μέχρι μέσα του Οκτώβρη. Στη νότια Ελλάδα οι ιδανικότερες εποχές είναι η Άνοιξη και το Φθινόπωρο. Στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη και στην Κύπρο μπορεί κάποιος να διασχίσει το μονοπάτι, έχοντας υπόψη ότι τα βουνά θα είναι καλυμμένα με χιόνι μέχρι και τον Απρίλη.

Η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας – Αναρρίχησης είναι ο σύνδεσμος μεταξύ 75 συλλόγων ορειβασίας και πεζοπορίας, που ακολουθούν τις σηματοδοτημένες διαδρομές. Η Ε.Ο.Ο.Α. έχει εκδόσει ενημερωτικά φυλλάδια για το Ε4 σε τρεις γλώσσες (Αγγλικά, Γερμανικά και Γαλλικά), και επιπλέον χάρτες που περιέχουν περιγραφές για τα μονοπάτια Ε4 και Ε6 σε δύο γλώσσες (Αγγλικά και Γερμανικά). Επιπλέον εκδίδει έναν αναλυτικό οδηγό για τα καταφύγια στα βουνά, όπου μπορεί κάποιος να μείνει χωρίς καμια χρέωση. Υπάρχουν, επίσης, πάρα πολλοί ταξιδιωτικοί οδηγοί για την πεζοπορία σε όλη την Ελλάδα (Αγγλικά και Γερμανικά). Μπορεί κάποιος να προμηθευτεί χάρτες 1:50000 και 1:100000 κλίμακας από τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο (ΕΟΣ).

ΠΗΓΗ: ΕΔΩ. | Περισσότερες πληροφορίες στον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμου [ΕΔΩ]

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Έχουμε τις επιφυλάξεις μας για τη διαθεσιμότητα από την Ε.Ο.Ο.Α. των ενημερωτικών φυλλαδίων για το Ε4.

Επιπρόσθετες πληροφορίες σε τίτλους:

  1. Ο Pήγας των πεζοπόρων – «Ήταν όνειρο μιας ολόκληρης ζωής. Έφτασα στα 91 μου χρόνια για να καταφέρω να το κάνω πραγματικότητα». Ο κ. Αναστάσιος Ρήγας είναι ορειβάτης. Τα τελευταία 5 χρόνια της ζωής του τα αφιέρωσε στο ελληνικό τμήμα του Μονοπατιού E4, 2005. [ΕΔΩ]
  2. 84 ΕΤΩΝ Ο ΜΑΚΡΟΒΙΟΤΕΡΟΣ «ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ» ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ­ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕ ΤΟΥΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΟΥΣ ΧΑΡΤΕΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Πίκρα για τη διακοπή Η ιστορική σύσκεψη για τον «ευρω-διάδρομο» Από το 1937 χαράζει μονοπάτια σε όλη την Ελλάδα [ΕΔΩ]
  3. Οι Έλληνες άρχισαν να πεζοπορούν στα… μονοπάτια της υγιεινής ζωής, 2001 [ΕΔΩ]
  4. Το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Μεγάλων Διαδρομών Ε4 [ΕΔΩ]
  5. Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4 [ΕΔΩ]
  6. ΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ Ε4,Ε6 [ΕΔΩ]
  7. H ΣΩΣΤΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΧΙΣΗ ΤΟΥ Ε4 ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ [ΕΔΩ]
  8. Πελοπόννησος – Ξελογγώνουν το μονοπάτι Ε4 για να υποδεχθεί οδοιπόρους [ΕΔΩ]
  9. European Ramblers Association [ΕΔΩ]
  10. E4 Peloponnese [ΕΔΩ]
  11. WANDERREGIONEN GRIECHENLAND [ΕΔΩ]
  12. Ευρωπαϊκά μονοπάτια μεγάλων αποστάσεων [ΕΔΩ]
  13. Ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων αποστάσεων Ε4 [ΕΔΩ]
  14. E4 European long distance path [ΕΔΩ LINK]